श्रीमान् बाबुराम जी !
वैदिक संस्कृति भनौं वा नेपाली परम्परा - यो एतिबिध्न बलियो छ कि कुनै वखत दशैं-तिहार वहिस्कार गरेका, महिलाहरूलाई तीज वहिष्कार गर्ने उक्साएका र धर्म-अफिम हो भन्नेहरूले पनि दशैं-तिहारमा मनाउने थालेका छन् | कार्लमार्क्सले जुन धर्म (पन्थ)लाई अफिम भनेका थिए, त्यो समावेसी, अर्काको धार्मिक अस्तित्व स्वीकार गर्नेवाल थिएन | तर तिनै आज पुन: आफ्नो जरोकिलोसंग जोडिन बाध्य भएका छन् | यही वैदिक संस्कृतिको महानता हो |
वैदिक परम्परामा हरेक धार्मिक कर्मकाण्ड गर्दा "प्रायश्चित्त" संकल्प गर्नुपर्छ | यो एउटा महत्वपूर्ण मनोबैज्ञानिक परम्परा हो | हरेक व्यक्तिले जानेर वा नजानेर गरेका गल्तिहरूप्रति आत्मआलोचना गरिन्छ | मलाई थाहा छैन, श्रीबाबुरामजीहरूले प्रायश्चित्त गर्नु भएको हो कि अभिनय गर्नुभएको हो | तर राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीआदिले नेपाली चाडवाडहरूप्रति देखाएको उदारता स्वागतयोग्य छ |
एउटा असजिलो पनि छ - उहाँहरूले आजीवन स्वीकार गरेको राजनैतिक पृष्ठभूमिले गर्दा उहाहरू "धर्मनिरपेक्ष" बाध्य छन् | धर्म, संस्कृति तथा परम्पराका विपक्षमा त यहाँका "प्रगतिवादी"हरू पनि छैनन् |
विगतमा नेपाली-नेपाली वीच विविध स्वार्थहरूको खेलका कारण परस्पर घृणाको वातावारण बनेको छ | हिमाली, पहाडी तथा तराईका नाममा, नाक, वर्ण तथा भाषाका नाममा र पन्थका नाममा समेत असहिष्णुता प्रकट भएको छ | तपाईंहरूको राजनैतिक गतिविधिका कारण भित्रिएको एस्तो घृणावादको जरोकाट्ने प्रयत्न पनि तपाईंहरूले नै गर्नुपर्छ |
नेपालमा अन्य धर्म मान्नेहरूको अस्तित्व पनि बलियो हुँदै गइरहेको छ | मुस्लिम, इसाई, यहुदी र बाहाईजस्ता पान्थिक समुदाय बढ्दै छन् | हरेक हिन्दू, बौद्ध, जैन र किराती समुदायका मान्छेहरू उपरोक्त समुदायका मान्छेहरूलाई नेपालका रैथाने चाडवाडका सहयात्री बनेको देख्न, भोग्न आतुर छन् | धर्मपरिवर्तन गरेकाहरू नेपालीहरूले पनि नेपाली रैथाने चाडवाडमा सहभागिता जनाएको देख्न पाए निकै खुसी लाग्थ्यो |
हामी सबै नेपालीहरू इसाई तथा मुस्लिम समुदायका मानिसहरूलाई पनि नेपाली चाडवाडहरूमा सधैं स्वागत गर्न आतुर छौँ | श्रीबाबुरामजीआदि आफ्ना मौलिक चाडवाडहरूमा फर्केकोमा गुनासो गर्नुहुँदैन |
असलमा, उहाहरूले चाडवाड वहिष्कार गर्नुमा धर्म शब्दलाई रिलिजन भनेर बुझ्नु हो | पन्थहरू अनुदार हुन्छन् तर धार्मिकहरूको उदारताको उदाहरण नेपाल हो | कट्टरता नेपाली संस्कृतिको अंग होइन | यो बुझ्नका लागि केही इतिहासका शब्दहरू पढौं |
फ्रान्समा पहिलो राजनैतिक कान्ति हुँदा तेहा एकलाख पचासहरू पादरीहरू थिए जसले दुई करोड किसानबाट तिनले कमाएको अन्न वा धनबाट ८०% कर बसुली गर्थे | मुस्लिमले कब्जा जमाएको जिससको जन्मथल मुक्त गर्ने नाममा जर्मन र रुसबाट (एउटा पादरीको सपनामा विश्वास गरेर) चारलाख बालबालिकाहरूको फौज बनाएर इजराइलतिर कूच गरियो | ती सबै बालबालिकाहरू अल्पासको हिउँको जाडोले समातेर मरेका थिए |
आजका इसाईहरूले त्यो घटना सम्झन पनि चाहन्नन् होला | तर नेपालका सबै चाडवाडहरू सबैका लागि खुला छन् | इसाई-मुस्लिम वा कुनै पनि धर्म नमान्नेले पनि रमाइलो गर्ने अधिकार राख्छ | १४७८ मा मार्टिन लुथरले प्रोस्टेस्टेन्ट गूट खडा गरेपछि पोपले हजारौं प्रोस्टेस्टेन्ट इसाईहरूलाई जिउंदै जलाएर मारेका थिए | तर नेपाली समाजले सधैं आफ्ना चाडवाडहरू मान्न अरूलाई खुला दिलले स्वागत गर्यो भने विदेशीहरूले ल्याएका ईद, क्रिसमसजस्ता चाडहरूमा पनि रमाउन पछि परेन |
मलाई लाग्छ, पूर्वप्रम श्रीबाबुराम, उपराष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीआदिले नेपाली समाजको यो प्रेमपूर्ण स्वभावलाई बुझ्नुभएर टीका स्वीकार भएको होला | उहाँ जस्तो विद्वानहरूले पक्कै पनि नेपाली समाजको सांस्कृतिक तथा धार्मिक समावेशीपन बुझ्नु भएको हुनुपर्छ | सामाजिक संजालमा उहाहरूप्रति निकै कडा व्यङ्ग्य लेखिएका छन् | यी व्यग्यहरूप्रति मेरो समालोचनात्मक दृष्टिकोण छ | हरेक मान्छे बदलिन पाउँछ | यी नेताहरूले नक्कल नै पारेको भए पनि समाजले यिनको अनुकरण गर्छन् नै |
आफ्नो मौलिकतामा फर्कदा कुनै लज्जावोध हुन जरूरी छैन | कुपुत्रो जायेत क्वचिदपि कुमाता न भवति अर्थात् कू-पुत्र सम्भव छ तर कुमाता असम्भव छ | नेपालआमाको मन सधैं उदार छ | तपाईंहरूले सार्वजनिक रूप मै (नक्कली भए पनि) सांस्कृतिक पर्व निर्वहन गरिदिनु भएकोमा धन्यवाद र स्वागत छ |😊
वैदिक परम्परामा हरेक धार्मिक कर्मकाण्ड गर्दा "प्रायश्चित्त" संकल्प गर्नुपर्छ | यो एउटा महत्वपूर्ण मनोबैज्ञानिक परम्परा हो | हरेक व्यक्तिले जानेर वा नजानेर गरेका गल्तिहरूप्रति आत्मआलोचना गरिन्छ | मलाई थाहा छैन, श्रीबाबुरामजीहरूले प्रायश्चित्त गर्नु भएको हो कि अभिनय गर्नुभएको हो | तर राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीआदिले नेपाली चाडवाडहरूप्रति देखाएको उदारता स्वागतयोग्य छ |
एउटा असजिलो पनि छ - उहाँहरूले आजीवन स्वीकार गरेको राजनैतिक पृष्ठभूमिले गर्दा उहाहरू "धर्मनिरपेक्ष" बाध्य छन् | धर्म, संस्कृति तथा परम्पराका विपक्षमा त यहाँका "प्रगतिवादी"हरू पनि छैनन् |
विगतमा नेपाली-नेपाली वीच विविध स्वार्थहरूको खेलका कारण परस्पर घृणाको वातावारण बनेको छ | हिमाली, पहाडी तथा तराईका नाममा, नाक, वर्ण तथा भाषाका नाममा र पन्थका नाममा समेत असहिष्णुता प्रकट भएको छ | तपाईंहरूको राजनैतिक गतिविधिका कारण भित्रिएको एस्तो घृणावादको जरोकाट्ने प्रयत्न पनि तपाईंहरूले नै गर्नुपर्छ |
नेपालमा अन्य धर्म मान्नेहरूको अस्तित्व पनि बलियो हुँदै गइरहेको छ | मुस्लिम, इसाई, यहुदी र बाहाईजस्ता पान्थिक समुदाय बढ्दै छन् | हरेक हिन्दू, बौद्ध, जैन र किराती समुदायका मान्छेहरू उपरोक्त समुदायका मान्छेहरूलाई नेपालका रैथाने चाडवाडका सहयात्री बनेको देख्न, भोग्न आतुर छन् | धर्मपरिवर्तन गरेकाहरू नेपालीहरूले पनि नेपाली रैथाने चाडवाडमा सहभागिता जनाएको देख्न पाए निकै खुसी लाग्थ्यो |
हामी सबै नेपालीहरू इसाई तथा मुस्लिम समुदायका मानिसहरूलाई पनि नेपाली चाडवाडहरूमा सधैं स्वागत गर्न आतुर छौँ | श्रीबाबुरामजीआदि आफ्ना मौलिक चाडवाडहरूमा फर्केकोमा गुनासो गर्नुहुँदैन |
असलमा, उहाहरूले चाडवाड वहिष्कार गर्नुमा धर्म शब्दलाई रिलिजन भनेर बुझ्नु हो | पन्थहरू अनुदार हुन्छन् तर धार्मिकहरूको उदारताको उदाहरण नेपाल हो | कट्टरता नेपाली संस्कृतिको अंग होइन | यो बुझ्नका लागि केही इतिहासका शब्दहरू पढौं |
फ्रान्समा पहिलो राजनैतिक कान्ति हुँदा तेहा एकलाख पचासहरू पादरीहरू थिए जसले दुई करोड किसानबाट तिनले कमाएको अन्न वा धनबाट ८०% कर बसुली गर्थे | मुस्लिमले कब्जा जमाएको जिससको जन्मथल मुक्त गर्ने नाममा जर्मन र रुसबाट (एउटा पादरीको सपनामा विश्वास गरेर) चारलाख बालबालिकाहरूको फौज बनाएर इजराइलतिर कूच गरियो | ती सबै बालबालिकाहरू अल्पासको हिउँको जाडोले समातेर मरेका थिए |
आजका इसाईहरूले त्यो घटना सम्झन पनि चाहन्नन् होला | तर नेपालका सबै चाडवाडहरू सबैका लागि खुला छन् | इसाई-मुस्लिम वा कुनै पनि धर्म नमान्नेले पनि रमाइलो गर्ने अधिकार राख्छ | १४७८ मा मार्टिन लुथरले प्रोस्टेस्टेन्ट गूट खडा गरेपछि पोपले हजारौं प्रोस्टेस्टेन्ट इसाईहरूलाई जिउंदै जलाएर मारेका थिए | तर नेपाली समाजले सधैं आफ्ना चाडवाडहरू मान्न अरूलाई खुला दिलले स्वागत गर्यो भने विदेशीहरूले ल्याएका ईद, क्रिसमसजस्ता चाडहरूमा पनि रमाउन पछि परेन |
मलाई लाग्छ, पूर्वप्रम श्रीबाबुराम, उपराष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीआदिले नेपाली समाजको यो प्रेमपूर्ण स्वभावलाई बुझ्नुभएर टीका स्वीकार भएको होला | उहाँ जस्तो विद्वानहरूले पक्कै पनि नेपाली समाजको सांस्कृतिक तथा धार्मिक समावेशीपन बुझ्नु भएको हुनुपर्छ | सामाजिक संजालमा उहाहरूप्रति निकै कडा व्यङ्ग्य लेखिएका छन् | यी व्यग्यहरूप्रति मेरो समालोचनात्मक दृष्टिकोण छ | हरेक मान्छे बदलिन पाउँछ | यी नेताहरूले नक्कल नै पारेको भए पनि समाजले यिनको अनुकरण गर्छन् नै |
आफ्नो मौलिकतामा फर्कदा कुनै लज्जावोध हुन जरूरी छैन | कुपुत्रो जायेत क्वचिदपि कुमाता न भवति अर्थात् कू-पुत्र सम्भव छ तर कुमाता असम्भव छ | नेपालआमाको मन सधैं उदार छ | तपाईंहरूले सार्वजनिक रूप मै (नक्कली भए पनि) सांस्कृतिक पर्व निर्वहन गरिदिनु भएकोमा धन्यवाद र स्वागत छ |😊
