निरीह अहङ्कार

विश्वमा धेरै शक्तिशाली, धनवान्, रूपवती र प्रसिद्ध व्यक्तिहरू भए, छन् र भविष्यमा हुने छन् | यो संसारमा रावणजस्ता व्यक्तिहरूको सम्झना रहन्छ कि रामजस्ता सद्गुणी व्यक्तिको स्मृतिशेष रहन्छ | हामी रहे पनि नरहे पनि सृष्टिको क्रम रोकिने छैन | सृष्टिका नयानया स्वरूपहरू देखिने छन्, जुन अहिलेको विज्ञानले परिकल्पना नै गरेको छैन | वैदिक साहित्यहरूले अनन्त ब्रह्माण्ड र ती ब्रह्माण्डहरूमा पानीले निर्माण भएका, अग्नितत्वबाट निर्माण भएका, बायुतत्वबाट निर्माण भएका, आकाश अर्थात् पारदर्शी तत्वहरू र अहिलेको विज्ञानले कल्पना पनि नगरेका तत्वहरूबाट निर्मित जीव-जगतको उल्लेख गरेका छन् |

ती जीवहरू पृथ्वीको जीव भन्दा धेरै शक्तिशाली, धेरै आयुभएका, धेरै ज्ञान भएका तथा एक सेकेन्डमा एउटा ब्रह्माण्डबाट अर्को ब्रह्माण्डको यात्रा गर्न सक्ने र चिताएको कुरा गर्न सक्ने भन्ने उल्लेख गरेका छन् | श्रीमद्भागवतको दशौँ स्कन्धको १४ औं अध्यायमा सङ्क्षेपमा यी कुरा भनिएको छ | साथैम जतिसुकै शक्ति भए पनि, जतिसुकै धन भए पनि, जतिसुकै रूप भए पनि एक दिन ती नष्ट हुने हुँदा हरेक व्यक्तिका लागि ज्ञान, कर्म वा भक्तिको आश्रय लिएर भगवानको आराधना गर्नु पर्ने प्रावधान गरिएको छ |

हाम्रो अभिमानले ऋषिहरूका यी आदेश अन्धविश्वास देख्ला तर लाखौंवर्षको साधना र अनुभवले खारिएका ऋषिमुनिहरूका आदेशहरूको वेवास्ता गर्दा मृत्यु अत्यन्त दु:खमय हुनसक्छ | अहङ्कारले आफुउपर विजय प्राप्त गर्न सकिन्न भने अज्ञान वाहेक के प्राप्त होला र ? आजको संसारमा हिजोका कुनै पनि शक्तिशाली, रूपवान्, भाग्यमानी, धनवान्, विश्वप्रसिद्ध वा ज्ञानी कुनै पनि जीवित छैनन् | तिनको सम्झनामा मात्र छ | श्राद्ध गर्नेहरूलाई थाहा छ - पिता, पितामह (हजुर वा) प्रपितामह (जिजुहजुरवा) यी तीन पुस्ताको सम्झना गरिन्छ, तेस अगाडीका को नाम लिनु पर्ने व्यबस्था नै छैन |