Tuesday, September 19, 2023

स्वतन्त्रताको सङ्घर्ष

 स्वतन्त्रताको सङ्घर्ष

सन् १९९८ ताका पश्चिममा पुनर्जागरण कालको चरमअवस्था थियो | अधिकांश युरोपेली र अमेरिकीहरू इसाई थिए | अर्कोतिर पुनर्जागरणले इसाईका सांस्कृतिक प्रतिमानहरूलाई जरैदेखि हल्लाउँदै थियो | विज्ञानको विकासले बाइबल-संस्कृतिको धज्जी उडाउदै थियो | तेसैबेला कार्लमार्क्सको "साम्यवाद"ले बृटिश, फ्रेन्च, पोर्चुगिजहरूले कलोनीहरूलाई राजनैतिक रूपमा चुनौति दिन थाल्यो | दोश्रो विश्वयुद्धले कलोनी शक्तिहरूलाई नराम्रोसंग कमजोर तुल्यायो | केही देशमा स्वतन्त्रताको मांग चर्कियो | उदाहरणका लागि १९१२ मा इजिप्टलाई स्वतन्त्रता दिन फ्रान्स बाध्य भयो | तेहा बाइबलको दाल गलेन |

जनताका माझ निकै अस्वीकार्य बनेको बाइबलवादलाई सरकारहरूले कलोनीहरूलाई जीवित राख्न पुन: प्रयोग गर्न थाले | कलोनी भएका देशमा तीब्र इसाईकरण गरेर कलोनोलाई जीवित राख्ने प्रयत्न गरियो | पोप, पास्टरहरूलाई राज्यले धन र जन दुवै दिएर इसाई धर्मको प्रसारप्रचार गर्न लगाए | यसैक्रममा बाइबलवादी राजनैतिक शक्तिको विस्तारमा सबैभन्दा बढी अवरोध "इस्लाम" समुदायबाट भयो | यो अवरोधलाई बुझाउन कलोनीहरूले "दक्षिण पन्थ" शब्दको प्रयोग गरे | असलमा, दक्षिणपन्थ शब्द निकै सोचेर इजात गरिएको थियो | यहुदी, मुस्लिम र इसाईहरू एकै (यहुद)का सन्तान थिए | बैचारिक दृष्टिकोणले मुस्लिम र इसाई दूवैको साझा शत्रु - यहुदी थिए |

अर्कोतिर बामपंथ शब्दका अविस्कारक बृटिश राजनैतिक चिन्तक हक्सले हुन् | व्यक्तिगत सम्पत्तिको चरम विरोधी, धनिजतिलाई "शोषक" तथा धार्मिक विश्वासलाई "अफिम ठान्ने, राष्ट्रीयताको विरोध गर्दा "साम्यवाद" स्थापना गर्ने कार्लमार्क्सका अनुयायीहरूलाई बामपन्थी भन्न थालियो | यहाँ बडो रोचक पक्ष के छ भने दक्षिण पन्थी तथा बामपन्थी दूवैले धार्मिकताप्रति निकै घृणा गर्छन् | दक्षिणपन्थीहरूले (जसलाई राजनैतिक भाषामा पूँजीवादी भनियो) धर्मलाई धर्मनिरपेक्षतावादको आवरणमा समदुरी बनाउने दृष्टिकोण ग्रहण गरे | पूँजीवादीहरू (दक्षिण पन्थी)ले धर्मको प्रयोग गरेर भए पनि "कलोनी" जीवित राख्ने बाटो अवलम्बन गरे | त्यसका लागि आफ्नो मूल राष्ट्रमा चर्च र धार्मिकतालाई कमजोर बनाए पनि आफ्ना कलोनीहरूमा राज्यसत्ता बलियो बनाउन "बाइबलवाद"को प्रयोग गरे |
-बाइबल, कुरान र धर्मपरिवर्तनको उपयोग गरेर जनतालाई बैचारिक रूपमा कोलोनीको श्रेष्ठता अङ्गीकार गर्ने जनशक्तिका रूपमा विकास गर्न थाले | भारतीय, अफ्रिकेली मुलुकहरू यसका उदाहरण हुन् |

No comments:

Post a Comment

लोग्नेस्वास्नी र सम्बोधन

लोग्नेस्वास्नी र सम्बोधन फरक संस्कृति , परम्परा र भाषाका अनुसार लोग्नेस्वास्नी विच एकआपसमा सम्वाद गर्ने चलन हुन्छ | मांगी विवाह होस् वा प्रे...