मनुस्मृतिमा छुवाछुत छैन !

 मैले धेरै पटक मनुस्मृति पढें तर "शूद्रलाई छुन हुँदैन, छोइन हुँदैन" जस्ता श्लोकहरू भेटिन | बरू शूद्रहरूको प्रमुख कर्म भनेकै "ब्राह्मणहरूको सेवा हो" भनेर लेखिएका थुप्रै श्लोक भेटें | सेवा गर्नेले सबै ठाउँमा सजिलै प्रवेश पाउने र हरेक प्रकारका सेवाकार्यहरू प्रत्यक्ष गर्नु पर्ने हुँदा "शूद्र अछूत" हुनै सक्दैन | शूद्रलाई "पापजात" अवश्य भनिएको छ तर अछूत भनिएको र मानिएको छैन | तेसैले शूद्र अछूत होइन |

दोश्रोकुरा शूद्र के-कसरी बन्छ भन्ने प्रश्नको उत्तर मनुस्मृतिको ८/४१५ श्लोकले यसरी दिन्छ : युद्धमा जितेर दास बनाइएको, भोजनका लागि स्वेच्छाले दासत्व स्वीकार गरेको, दास-दासीबाट जन्मेको, किनेर ल्याएको, कसैले काम गर्न दिएको, हाडनाता करणी गरेर बहिष्कारमा परेको, गौहत्या गरेको, ऋण तिर्नका लागि दास बनेको र स्वयंले दास बन्न स्वीकार गरेको - सातथरिका मानिसहरू शूद्र (दास) हुन्छन् |

यदि यस्तो हो भने हिन्दूधर्ममा छुवाछुतको अवधारणा जातीय आधारमा निर्मित भएको रहेन छ | खराव कर्म गर्नेहरू जाति-वहिस्कार भएपछि "कसैले न छुनु, व्यबहार नगर्नु" भन्ने मान्यता विकसित भएर छुवाछुतको चलन बसेको रहेछ | मनुस्मृतिले प्रष्ट रूपमा उपरोक्त शूद्रहरू सात जन्मपछि ब्राह्मणसरह हुन्छन् भनेको पनि पाइन्छ | आजको समयमा उपर्युक्त शूद्रहरू मध्ये कुन् समुदायलाई दास मान्ने भन्ने प्रश्ननै सकिएको छ किनभने उपर्युक्त धेरैजसो आधार कालक्रम र विकासले मासिएका छन् वा कानुनको बन्देजमा परेका छन् | तैपनि आफ्नो इच्छाले काम दास बन्न स्वीकार गरेका र हाडनाता करणी गरेको वर्गलाई शूद्र भन्न सकिन्छ तर छुवाछुतचाहिं गर्न/गराउन मिल्दैन | यस अर्थमा तलव थपेर पेट पाल्ने सबै शूद्र नै ठहरिन्नन् र ?

यसरी कर्मलाई सानोठूलो नमान्ने संस्कारको विकास भएपछि समाजबाट छुवाछुत स्वत: समाप्त हुनेरहेछ |