Sunday, March 19, 2017

रैथानेतन्त्र : राजनैतिक दर्शनको विकल्प

राजनैतिक दर्शनले राष्ट्रतन्त्र सृजना गर्छ | राज्यतन्त्रको प्रमुख कार्य अनुसाशन र वदलिँदो पृष्टभूमिमा करका माध्यमबाट नहुने र नसक्नेलाई सुविधा उपलब्ध गराउनु हो |

तर अहिले विश्वमा प्रचलित राजनैतिकतन्त्रको दार्शनिक पृष्ठभूमि धूमिल, शिथिल र असफल भैसकेका छन् | अमेरिकी तथा ब्रिटेनको “ठेक्का”मा लादिएका प्रजातन्त्रहरू भष्ट्राचार तथा राजनैतिक व्यभिचारका जीवित कारखाना बनेका छन् | भारतीय, नेपाली, ब्राजील, कतिपय युरोपेली, अफ्रिकी र मध्यपूर्वका प्रजातान्त्रिक वा लोकतंत्रीकरणको आन्दोलनका नाममा मच्चाईएको मानवीय तथा प्रकृतिको विनाशले प्रजातान्त्रिक राजनैतिक दर्शन असफल छन् भन्ने घामझैँ स्पस्ट छ |

समतामूलक समाजको ग्यारेन्टी गरेर कल्याणकारी राष्ट्रको स्थापना गर्ने लक्ष लिएको साम्यवादी चिन्तन पनि असफल भएको छ | सबै मान्छेको मानसिक क्षमता, अभिरुचि र भिन्नताको अवज्ञा गरेर एकात्मक राष्ट्र सम्भव हुँदैन भन्ने नबुझ्दा असफल भए | नेपाल पनि यस्तै राजनैतिक आस्थाहरूको भुमरीमा फंसेको बुझ्न गाह्रो छैन |

नेपाली राजतन्त्रले पश्चिमा जलप लिएपछि यसले आफ्नो रैथाने गुण गुमाएको छ | संसारभरीका राजतन्त्रमा बाइबल वा कुरानको जलप चढेको छ | जव राजतन्त्रहरू “सेवक धर्म विर्सेर जलपवादी राजनैतिक ब्यबस्थाको नेतृत्व गर्न थाल्छन्, ती असान्दर्भिक हुन्छन् | बंगलादेश, पाकिस्तान, इन्डोनेसिया र कतिपय देशका मुस्लिम जनताहरू पश्चिमा जलपको राजतन्त्रका राजनैतिक उदेश्यका कारण रुग्ण छन् | राजाहरू सुनको महलमा बस्छन्, जनताहरू धर्मयुद्धका लागि आफ्नो जीवन दिन्छन् |
विकसित राष्ट्रहरूले दण्डब्यबस्थापन गरेर (नागरिकलाई अत्यधिक दण्ड-सजाय र जरिवाना डरले दवाएर) यस्ता सुविधाहरू सृजित र कार्यान्वयन गरेका छन् | नेपालजस्ता गरिव राष्ट्रहरू तिनकै नक्कल गरेर "विकसित" बन्ने सपना देखिरहेका छन् |

प्रजातन्त्र, लोक तन्त्र गणतन्त्र, राजतन्त्र आदि राजनैतिक विचार र ब्यबस्थाहरू विना विचार दवाव, लोभ, अलपत्र ज्ञानका आधारमा विना तयारी जनतामा थोपरिंदा आफ्नै रैथाने आधारमा विकासको खुड्किलो उक्लिरहेका राष्ट्रहरू धरासायी भइरहेका छन् | इराक, सिरिया, मिश्र, लिविया, केन्या, सेरियालोन आदि यसका उदाहरण हुन् |

निर्लज्जतापूर्वक नक्कल गरेर जनतामा थोपरिएका राजनैतिक चिन्तनहरू असफल नै हुन्छन् भन्ने तत्थ्य अव प्रमाणित गर्नु पर्दैन | वर्तमान नेपालको राजनैतिक ब्यबस्था पनि अर्धसत्य नै हो किनभने यो पश्चिमा राजनैतिक दर्शनको निर्लज्ज नक्कल र नक्कल गर्नेहरूमा नक्कल कार्यान्वन गर्न दिएको निर्लज्ज दवाव हो |

सबैथोक स्थानीय वा रैथाने हुनुपर्छ भनेर रैथानेतन्त्रको वकालत गर्नेहरूले परदेशी तन्त्रहरूको नक्कल लाद्न किन मर्रिहत्ते गरिहेका छन् ? बुझ्नेले बुझेका छन् | नबुझ्नेहरूलाई विचरा बाहेक भन्नु केही छैन |

मैले भनि नरहनु पर्ला नेपालको वर्तमान "गणतन्त्र" पनि पश्चिमा राजनैतिक चिन्तनकै जूठो खान्की हो | रैथानेतन्त्रको सपना देखाउनेहरूले विदेशी राजनैतिक दर्शनमा आधारित राज्यतन्त्रको नक्कल लादेर कसरी रैथाने तन्त्रको विकास गर्न सक्छन् ? तार्किक उत्तर कसैसंग छैन |

प्लेटोको रिपब्लिकलाई आफ्नो मार्गदर्शक मान्नेहरूले "गणतन्त्र" कुलीनह्र्रूका लागि हुन्छ र दासहरूले गणतन्त्र या लोकतन्त्रमा मानवाधिकार प्रयोग गर्ने ब्यबस्था हुँदैन भन्ने तत्थ्य लुकाउने गर्छन् |

जव हामी पूर्णत: रैथानेतन्त्रको (राज्यराष्ट्र) स्थानीय राष्ट्रब्यबस्थाको विकल्प विकल्प प्रस्तुत गर्छौं, यसका लागि यिनीहरू र उनीहरू दुवै तयार हुँदैनन् | यी दूबैलाई थाहा छ यदि रैथानेतन्त्र (राज्यराष्ट्र) कार्यान्वन भयो भने आफ्नो खाइपाई आएको सुविधाको अन्त्य हुनेछ | अर्को शब्दमा नक्कली तन्त्रको हालीमुहाली समाप्त भएर सक्कली तन्त्रको सक्कली ब्यबस्था नै लागु हुनेछ |

रैथानेतन्त्र (राज्यराष्ट्र) एउटा रैथाने राजनैतिक दार्शनिक चिन्तन हो जसले रैथानेहरूलाई सम्पूर्ण रूपमा शक्तिशाली वनाउँछ | रैथाने पहिचान, रैथाने भाषाहरू, रैथाने सीपहरूको विकास गरेर विकासको वैश्विक अवस्थामा उक्लिन्छ |

नक्कली र अर्धसत्यमा आधारित लादिएको राज्यब्यबस्थाका माध्यमबाट कल्याणकारी राज्यव्यवस्था कायम हुनै नसक्ने सत्य हामी सामु छ | रैथानेतन्त्र (राज्यराष्ट्र)को विकल्प रोजेर "सर्वजन सुखाय, सर्वजन हिताय"को राज्यब्यबस्थाको विकल्प रोज्ने कि नक्कली यथास्थितिवादको सकसमा स्वास फेर्ने ? अव रोज्ने बखत आएको छ |

No comments:

Post a Comment

लोग्नेस्वास्नी र सम्बोधन

लोग्नेस्वास्नी र सम्बोधन फरक संस्कृति , परम्परा र भाषाका अनुसार लोग्नेस्वास्नी विच एकआपसमा सम्वाद गर्ने चलन हुन्छ | मांगी विवाह होस् वा प्रे...